Als patiënten niet weten dat ze een statine slikken, rapporteren ze veel minder vaak bekende bijwerkingen zoals spierpijn of spierzwakte dan wanneer ze dat wel weten. Dat constateren Ajay Gupta e.a. in The Lancet na onderzoek onder ruim tienduizend patiënten.
Hun studie betreft een nadere analyse van data verkregen over de periode 1998 tot 2004, toen over mogelijke bijwerkingen nog weinig bekend was. In de geblindeerde fase daarvan kreeg een groep patiënten atorvastatine, een andere groep slikte een placebo. In die fase vonden Gupta e.a. qua bijwerkingen geen verschil tussen beide groepen. Het brengt hen tot de conclusie dat een omgekeerd placebo-effect – het zogeheten nocebo-effect – een aanzienlijke rol speelt bij het ontstaan van de spierklachten.
Dat in veel randomized controlled trials (RCT’s) deze bijwerkingen vaak weinig frequent voorkomen, is waarschijnlijk te wijten aan selectie van de deelnemende patiënten, aldus commentatoren Juan Pedro-Botet en Juna Rubiés-Prat in dezelfde editie van The Lancet. De studie door Gupta e.a. heeft daar door de aard van de opzet geen last van: er zijn geen patiënten uitgesloten van wie bekend was dat ze een intolerantie hadden voor statines. Bovendien ging het, gezien het tijdvak waarover het onderzoek zich uitstrekt, om patiënten die niet of nauwelijks bekend konden zijn met (de bijwerkingen van) statines.
Dat diezelfde bijwerkingen nu wel vaak worden gezien, wijten zij aan beeldvorming, gevoed door bijvoorbeeld de media of door slecht begrepen waarschuwingen over de mogelijk nadelige gevolgen van de middelen. Hoe dat ook zij, voorschrijvers moeten zich, vinden beide commentatoren, terdege bewust zijn van het feit dat klachten lang niet altijd causaal verband houden met het slikken van statines.
Bron: www.medischcontact.nl
