VUmc-neuroloog Niels Prins en Monique Op ten Berg, medisch directeur bij Roche, gingen dinsdag 16 januari op BNR in gesprek over de zoektocht naar een effectief medicijn tegen alzheimer. Op ten Berg zei te blijven geloven in het vinden van een medicijn.
Prins benadrukte dat de kans op een effectief medicijn niet heel erg veel kleiner is geworden nu Pfizer afgelopen week aankondigde de onderzoeken naar een werkzaam geneesmiddel tegen alzheimer en Parkinson te staken.
Even schrikken
‘Ik denk wel dat die boodschap van Pfizer even schrikken was voor patiënten en hun familieleden’, aldus Prins. ‘Het is een strategische beslissing die wij als onderzoekers al zagen aankomen. We wisten dat Pfizer momenteel niet veel kansrijke medicijnen tegen dementie in de pijplijn heeft zitten, dus ik ben niet verrast.’
Pfizer goed bezig
Volgens Prins is het bedrijf juist goed bezig zijn door een investeringsfonds op te richten dat nieuw neurowetenschappelijk onderzoek stimuleert. ‘De biotechbedrijven die deze onderzoeksgelden aanwenden voor de ontwikkeling van kansrijke medicijnen, zouden zomaar kansrijke medicijnen kunnen ontwikkelen. Pfizer zou deze vervolgens kunnen terugkopen. Op dat moment zou het bedrijf misschien weer terug in de markt kunnen komen door het medicijn verder te ontwikkelen.’
Middel vinden
Monique Op ten Berg ging in op de zoektocht die verder gaat: ‘Als Roche gaan wij met negen andere innovatieve bedrijven verder met het onderzoek. Wij rusten niet voor we een middel hebben gevonden tegen alzheimer. Ook al is het complex, wij zullen ervoor zorgen dat we uiteindelijk een middel gaan vinden. We moeten het samen doen, alleen redden we het niet.’
Werkingsmechanisme onduidelijk
De medisch directeur van Roche, aangesloten bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, benadrukte de complexiteit van het onderzoek. ‘Dementie is doodsoorzaak nummer één en een ziekte waar we al dertig jaar onderzoek naar doen. Dat er nog geen effectief medicijn is ontwikkeld, komt doordat bij alzheimer niet duidelijk is hoe het werkingsmechanisme precies in elkaar steekt. Nu is het vooral veel proberen en gaandeweg het onderzoek steeds wat variabelen aanpassen. Hierdoor moeten we het onderzoek iedere keer opnieuw opstarten. Dat maakt het onderzoek ook zo kostbaar.’
Belangrijk jaar
Volgens Niels Prins is 2021 een belangrijk jaar in de zoektocht naar een medicijn tegen alzheimer. ‘Dan publiceert Biogen, ook lidbedrijf van de Vereniging, belangrijke onderzoeksresultaten over een medicijn dat zich bindt aan alzheimer-eiwitten. Roche is ook bezig met een soortgelijk middel. Als de resultaten net zo goed zijn als het fase 1 onderzoek, dan zou dat een mogelijke doorbraak zijn. Maar het blijft wel onderzoek, waarbij we veel hoop, maar geen zekerheid hebben.'
Samenwerking cruciaal
Beide gesprekspartners benadrukken dat samenwerking tussen de betrokken partijen cruciaal is om tot een oplossing te komen. Prins: ‘Samenwerking tussen academische centra en geneesmiddelenbedrijven is noodzakelijk. We doen het echt met elkaar, en ieder speelt zijn eigen rol. Ik denk dat wetenschappelijke onderzoekers en geneesmiddelenbedrijven veel van elkaar kunnen leren.' Een mooi voorbeeld hiervan vind Prins het Europese samenwerkingsverband EPAD. 'Hierin werken universiteiten en bedrijven samen met als doel een behandeling te ontwikkelen die de ziekte van Alzheimer kan voorkomen.'
Taskforce Dementie
Op ten Berg noemde de Taskforce Dementie, een initiatief van de Vereniging, als voorbeeld van hoe geneesmiddelenbedrijven in gezamenlijkheid zoeken naar een oplossing: ‘We blijven gecommitteerd om onderzoek te blijven doen tot we een geneesmiddel hebben. Ik verwacht dat ook nieuwe vormen van diagnostiek beschikbaar komen. Uiteindelijk willen we naar preventie om te voorkomen dat mensen alzheimer krijgen.’
Kijk hier voor onderzoek voor mensen met verhoogd risico op alzheimer
of hier voor onze onderzoeknaar geheugenproblemen of een milde vorm van de ziekte van Alzheimer.
